笑之大学

①

上帝用七天时间创世纪，所以椿一与向坂也要用七天时间创作一个绝世好剧本。

用笔也好，用镜头也好，创作者们本就该有身为「上帝」的自矜自觉。哪怕这群意气风发的上帝们，一转身就要对着高高在上的审查部门百般跪舔。

我们完全有理由相信，《笑之大学》起初很可能只是三谷幸喜这位日本顶级编剧的怨念集结，毕竟再如何技艺精湛的手艺人，面对甲方爸爸的百般刁难，再反复经历那种从「上帝」到「舔狗」一键换装的刺激体验，光是要够保持假笑，可能就已经用尽全力了。

而三谷幸喜身为一个「大编剧」的专业素养正体现在，他并没有放任这种怨念的宣泄，没有把身为一个创作者的椿一置于一场孤立无援的尖锐对立，更没有投机取巧地使劲渲染那种「如果不是真的喜欢，谁又愿意当舔狗」的悲愤，恰恰相反，役所广司塑造的审查官向坂、大魔王、帝国走狗反而成了故事真正的关键人物，椿一的喜剧天赋以及创作热诚逐步融化了他心中的寒冰，他身上残存的人性从眼底一闪而逝的笑意逐渐蔓延到嘴角，并在他全情投入协助椿一创作剧本的过程中进一步扩大到每一个肢体动作。

起初他谈起在伪满洲国担任审查官的经历，说这么多年不苟言笑难道有什么损失么？他不停地向椿一提出各自匪夷所思的要求，把一个西方爱情故事改成日本的民间传说，必须在小情小爱的喜剧里加入「一切为了祖国」宣誓，恋人们甚至不能接吻。

可是每一次椿一无可奈何地接受以后，第二天竟总能拿出更好笑的剧本，在如此反复的七天里，椿一与向坂逐渐建立了微妙的友谊，从来厌恶喜剧，被认为没有任何笑的天赋的向坂甚至热情主动地参与到了剧本创作中，提出一个又一个连椿一都惊叹的奇思妙想。

最终，当椿一完成剧本，并坦白自己已经被征召入伍，即将走上战场时，从来无条件拥护政府支持战争的向坂忍不住追出了象征威权专制的审查室，他来到那条阳光充盈的长廊，唇齿翕动的犹豫里，也许曾经他暴怒着认定为大逆不道的那句「为国捐躯还不如为肉捐躯（国与肉在日语是谐音）」的俏皮话又涌上心头，他郑重地向椿一提出了最后的要求：「请你一定要活着回来！请不要为国捐躯！」

在这句话里，他终于回归了人性。

②

所以唯有喜剧是万能的。

美好的、丑恶的它都能描绘，逗你发笑不在话下，它甚至能让你笑中带泪乃至嚎啕大哭，它可以是颂歌，自然也能戏谑、调侃、批判，他甚至可以化作最锐利的思想武器，嬉笑怒骂之间，就让统治者们寝食难安。

③

那么希特勒和丘吉尔，到底谁做的寿司更好吃呢？

20181109

一开始审查官的几个“不批准”特写镜头让我觉得有些拖沓，加上电影场景略显单一，看得有些压抑。goro酱出场后，也以为剧情会在审查官的刁难和剧作家的改写中每日重复。所以一开始是观影值低于期望值。

剧情的第一次矛盾点私以为在审查官开始主动扮演警察官那里，西装革履的检察官，奔跑的不体面，以及内心的狂喜，围绕着那张方方正正的桌子糅合在不停旋转的镜头里。此处是我第一次感到电影的幽默，高级的幽默。随后审查官版的和尚与椿一君的默契表演使得幽默水到渠成。

影片的后半段是矛盾的集中爆发点，不得不提椿一君和向坂君的对峙。当我以为影片将有一个皆大欢喜的结局时，剧情出现了转机。椿一君和向坂君的对峙，不再是两个互相欣赏的灵魂的对峙，在现实面前，它立马转化成平民与权力的对峙。审查官听完椿一的一番肺腑之言后，恼羞成怒，事实上我以为内心里向坂是感动的，但审查官的身份使得维护权力的体面成为他思考的另一种本能。这里的光线运用非常巧妙，从面向光的明亮到逆光的阴暗，导演很自然地完成了对向坂君“我”这个意识的转换。另外人物对话时对画面的割裂，人物的走位，房间的布局，都让我觉得非常有意思。

最后的矛盾是改完稿的椿一高速审查官他要去当兵了，不论审查官觉得剧本如何，椿一的喜剧意味着终结。这时的审查官终于愿意诚实地面对自己：他终于会真正地笑，真正地感受到快乐了，他感谢椿一，感谢喜剧。即使在战争年代，不管是谁都离不开喜剧。而他的肺腑之言，此时既是向坂君对椿一君的感激，也是权力本身的反思。结尾略微有些煽情，但也恰到好处。

04年的goro酱真是嫩得没的挑。役所广司的演技令我钦佩。就这么一个审查官，又使我感到日本人性格的矛盾性，明明很欣赏一个人，却又时刻不忘摆出架子。已经不是傲不傲娇的问题了，看了真是让人觉得他不累吗，哈哈哈。

据说《泰晤士报》称该剧为“当今世界上最高级的喜剧”，真的高级。

“不要为了祖国而死，要为了肉而死。”本来是带有搞笑意味，但在结尾在编剧瘦弱背影的衬托下充满了悲壮的味道。

电影布景简洁，演员少而精，对光线的运用更是让人佩服得五体投地。短短120分钟所表达的含义极深极广，无论是对军国主义的嘲讽，还是对艺术的追求以及对人性的探讨，都在一间小小的审查室通过喜剧编剧和审查官的一来一往中一层层地展现出来。电影语言的巧妙设计使得深奥的内涵具像化，让观众一点点看清军国主义和官僚体制给艺术是如何一步步套上不可理喻的枷锁，而艺术又是如何戴着镣铐跳舞。

一个坚持自己的喜剧之道，天真又执着的编剧，一个体制内一本正经，不苟言笑的官僚，立场上天然对立，最后却因为笑的艺术而在某个时间段产生了情感的共鸣。然而，也仅限于某个时间段，就像灰姑娘的南瓜车到了午夜12点就会变回原形，体制内的官僚再怎么喜爱编剧的才华，当编剧当面质疑体制的合理性，想用艺术来战胜体制时，官僚的愉快面孔瞬间消失了，换了一幅比之前严肃时更让让人恐惧的神情，“我就是这体制内的一部分，你攻击这体制，那作为这体制最底层的官吏的我该怎么办呢？”这一段电影的镜头和光线语言运用得出神入化，阳光逐渐从役所广司演绎的审查官上消失，审查官完全陷于黑暗之中，所有的光芒都在编剧身上。编剧那清澈闪亮的双眼充满了迷惑，他不明白这世界上有艺术和情感跨越不过去的鸿沟，那就是立场和利益。他知道怎么让人们笑，却不懂得人心的复杂和矛盾。

这是一个孤独的编剧，他一个人在喜剧的道路上踽踽独行，对审查官提出各种无理要求都用笑的技巧和艺术去化解，既不放弃也不完全妥协，他选择了另外一条路-戴着镣铐跳舞，镣铐越多，跳得反而越来越好。他感动了他的敌人-审查官，却招致了旁边人的唾骂和殴打。对艺术的孜孜以求却换来了叛徒的称号，但最终只有审查官明白他的苦心，认可他的才华。难为知己难为敌，最后最理解你的人是你的敌人。真是天大的讽刺。

站着死是不是比跪着生伟大，我无法评断，但是放弃总是比忍辱负重要容易得多，也看起来更有气节。即使没有审查官，编剧也一直在承受各方的压力，在可以的范围内尽力妥协，比如团长的下流段子和无聊的转垫子，为了剧团的氛围也不得不强行加入。（怀疑这段是三谷的心声啊）看似胆小的编剧却有着一颗对艺术无比坚定和赤诚的心。这种坚定的信念让他在小小的审查室里艺术和体制的无声的较量差点胜利，只差一点点。

其实最终也是编剧胜利了，他成功唤醒了审查官笑的细胞，唤醒了他作为人的温情的一面，当结局阳光洒在役所广司的脸上时，他就已经不再是那个体制内一板一眼的官僚，见过那个会笑的世界，就再也回不去之前那个冷冰冰的以体制为名的牢笼。

电影名字起得真好，笑的大学，笑真的是所大学，在开怀大笑间也学会了如何和人相处，如何生活。

三谷真是个鬼才。

འཇར་པན་གྱི་གློག་བརྙན་«དགོད་སྒྲའི་སློབ་ཆེན»ལ་བལྟས་པ།

འདི་ནི་གློག་བརྙན་སུན་སྤྱད་ཅིག་ཡིན་སྲིད། འདིའི་ནང་འཁྲིག་ཆ་དོད་པའི་འཁྲབ་ལྗོངས་ཡག་པོ་མེད་ལ། ཉོག་འཛིང་ཆེ་བའི་མི་སྣ་མང་པོ་མི་འདུག ཡིད་འགུལ་ཐེབས་པའི་ཕོ་མོའི་བརྩེ་དུང་ནི་དེ་ལས་ཀྱང་མི་འདུག གློག་བརྙན་ཧྲིལ་བོར་མི་སྣ་གཙོ་བོ་སྐྱེས་པ་གཉིས་མ་གཏོཊ་མེད་ལ། གློག་བརྙན་ཧྲིལ་བོའི་འཁྲབ་ལྗོངས་ཀྱང་ཁང་བ་གྲུ་བཞི་གཅིག་ཡིན།དོན་དག་ཀྱང་གཅིག་མ་གཏོཊ་མེད་དེ། ཟློས་གར་འཁྲབ་གཞུང་གཅིག་ཕར་སྣོག་ཚུར་སྣོག་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཁོ་ན་རེད། ཡིན་ཡང་ངས་གློག་བརྙན་འདིར་བལྟས་ཚར་བ་དང་། དཔྱད་ཕྲན་ཞིག་ཀྱང་སྤེལ་འདོད་བྱུང་། འདི་ལས་གློག་བརྙན་འདིར་འགུགས་ཤུགས་ཤིག་ཡོད་པ་ཤ་སྟག་རེད།༼མ་མཐའ་ཡང་ང་དང་ང་ལྟ་བུར༽

འཇར་པན་གྱི་གློག་བརྙན་འདི་ནི་དམག་འཁྲུག་གི་ལོ་ཟླ་རྒྱབ་ལྗོངས་བྱས་པའི་སྤྲོ་གར་གློག་བརྙན་ཞིག་རེད། གློག་བརྙན་དུ་འཁྲབ་གཞུང་ཞིབ་བཤེར་དཔོན་པོ་༼འུ་ཚོའི་广电总局ལྟ་བུ་ཞིག༽ཞང་པན་ནི་ནམ་རྒྱུན་གདོང་ལ་འཛུམ་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་མི་གཟབ་ནན་ཞིག་ཡིན་ལ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་དུ་མི་སྒེར་གྱི་བརྩེ་དུང་བློས་བཏང་ཆོག་པར་འདོད་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཁྲོན་ཡུས་ནི་སྤྲོ་གར་འཁྲབ་གཞུང་རྩོམ་མཁན་དང་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། སྒྱུ་རྩལ་གསར་རྩོམ་གྱི་ཆེད་དུ་དཀའ་སྡུག་གང་ལ་ཕྲད་ཀྱང་འཁང་ར་དང་སྡུག་ཡུས་ཅི་ཡང་མི་འདོན་པར་ལས་ལ་འབད་མཁན་ཞིག་རེད། ཁོས་སྤྲོ་གར་འཁྲབ་གཞུང་དེ་ཞིབ་བཤེར་དཔོན་པོའི་མདུན་དུ་ཁྱེར་ཡོང་བ་ནས་བཟུང་། དཔོན་པོ་དེས་དམག་འཁྲུག་གི་དུས་སྐབས་སུ་མི་སུ་དང་གང་ཡིན་རུང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆགས་འཇིག་ལ་མི་སེམས་པར་བཞད་གད་ཁྲོད་དུས་འདའ་བ་ནི་ཧ་ཅང་མི་འོས་པར་འདོད་དེ། ཆོག་མཆན་མེད་པའི་ཐམ་ཀ་བརྒྱབ་པ་དང་། ཁྲོན་ཡུས་ལ་འཁྲབ་གཞུང་ཁྲོད་དུ་གད་མོ་སློང་བའི་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་མི་ཆོག་པར་བཅའ་དགོས་པའི་བཀའ་ཕབ། ཕྱི་ཉིན་ཁྲོན་ཡུས་ཀྱིས་ཁོའི་བཀའ་ལྟར་འཁྲབ་གཞུང་བཅོས་སྟེ་ཁྱེར་ཡོང་དུས་སྔར་ལས་ཀྱང་དགོད་བྲོ་བ་ཞིག་དུ་གྱུར་འདུག་པས། ཡང་བསྐྱར་བཅའ་དགོས་པའི་བཀའ་ཕབ། དེ་ལྟར་ཉིན་རེ་རེ་བཞིན་ཆོག་མཆན་མ་བཀོད་པར་ཉིན་བདུན་སོང་བ་དང་འཁྲབ་གཞུང་སྔར་ལས་ཀྱང་དགོད་ཇེ་བྲོ་ནས་ཇེ་བྲོར་གྱུར། གོ་རིམ་འདིའི་ཁྲོད་དུ་ཞང་པན་སྤྲོ་གར་འཁྲབ་གཞུང་ནང་དུ་ཟུག་ནས་ནམ་ཡང་གནག་འདུག་པའི་གདོང་ལ་རིམ་བཞིན་འཛུམ་རྒྱས་ཤིང་། ཁྲོན་ཡུས་ལ་འཁྲབ་གཞུང་བཅའ་རོགས་བྱས་པ་མ་ཟད་ད་དུང་གཞུང་ལས་ཁང་ནས་ཁོས་དངོས་སུ་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་པ་སོཊ་ཤེས་མེད་ཚོར་མེད་ངང་ཁོ་རང་ཉིད་ལ་བློ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ཞིང་། ཁོའི་རོཊ་རམ་འོག་ཏུ་འཁྲབ་གཞུང་དགོད་བྲོའི་ཡང་རྩེར་སོན་པ་ཞིག་འཁྱོངས་སོང་། ཡིན་ཡང་ང་ཚོས་བསམ་པ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་འཁྲབ་གཞུང་ལ་སྔར་བཞིན་ཆོག་མཆན་མ་ཐོབ་པར། གློག་བརྙན་ཁྲོད་ཀྱི་འགལ་ཟླའི་ཚད་ཆེས་མཐོ་རུ་བཏང་ཞིང་རྩེ་རུ་སོན་ཏུ་བཅུག

གློག་བརྙན་ཕྱོཊ་ནས་ཁ་དཔེ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། Simple is the best ཟེར་ལྟར་གཏམ་རྒྱུད་ཇི་ལྟར་སྟབས་བདེ་ན་དེ་ལྟར་བཟང་བར་བཤད་པ་བཞིན། གློག་བརྙན་འདིའི་བྱུང་རིམ་དང་མི་སྣ། འཁྲབ་ལྗོངས་སོཊ་གང་ཐད་ནས་སྟབས་བདེ་ཞིག་ཏུ་སྣང་མོད། འདིས་གློག་བརྙན་ཕབ་རྒྱུ་སྟབས་བདེ་ཡིན་པ་མི་མཚོན་པར། Simple is difficultཟེར་བ་ལྟར་གློག་བརྙན་འདིའི་སྒྱུ་རྩལ་མཚོན་ཐབས་དེ་འདྲའི་སླ་མོ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་གསར་གཏོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་ལ། བརྙན་ཡིག་1ཚིག་སྦྱོར་ཀྱི་སྡེབས་སྟངས་ཐད་ལ་འགྲན་སློང་ཆེན་པོ་འདུག འཁྲབ་ཚིག་དང་བརྙན་གཟུགས་གཉིས་མཐུན་སྦྱོར་ལེགས་པོ་བྱུང་ཡོད་ལ། གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བསམ་བློའི་རང་བཞིན་མངོན་མཚོན་བྱ་སྟངས་ཐད་ལ་མུར་རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཡོད་པས། མུ་མཐུད་དུ་བལྟས་སོང་ཚེ་ད་གཟོད་རིམ་གྱིས་བློ་ཁ་འདྲེན་ཅིང་སྤྲོ་སྣང་ཆེན་པོ་རྙེད་ཐུབ། གློག་བརྙན་འདིའི་དགོད་སློང་སྟངས་ནི་ཐལ་ཆེ་བའི་རྩེད་མཚར་དགོད་གཏམ་དང་བསྟན་བཤིག་ཚ་བའི་བྱ་སྤྱོད（动作）སོགས་བསམ་གཟས་པ་གང་ཡང་མེད་པར། བབ་ཆགས་པོའི་ངང་བལྟ་མཁན་ལ་དགོད་ཁ་ཤོར་དུ་འཇུག་པའི་བྱེད་ཐབས་དེ་ནི་གློག་བརྙན་འདི་མཐར་ཐུག་སྤྲོ་གར་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་བའི་ཆེས་མཐོ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཚད་ཅིག་ཡིན་པར་ངེས།

མཐར་དེད་ན་གློག་བརྙན་འདི་ལས་དམག་འཁྲུག་གི་ནག་ཉེས་ཤིག་ཐེར་འདོན་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་སྟེ། དམག་འཁྲུག་གིས་མི་གཤིས་ཁྲོད་གདོད་མ་ནས་ཡོད་པའི་དགའ་སྐྱོ་ཆགས་སྡང་རྨེག་མེད་དུ་བཏང་སྟེ་མི་རྣམས་དགོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་འཕྲུལ་འཁོར་ལྟ་བུར་བསྒྱུར་བ་དང་། མི་རྣམས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་འཆི་བ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་གསོན་དགོས་པ་ལས་གཞན་དགོད་སྒྲ་ཙམ་ཡང་ཡོད་མི་ཆོག་པའི་རང་བྱུང་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བའི་འཇིག་རྟེན་གོ་ལྡོག་ལ་ཐད་ཀར་ཁ་རྡུང་བཏང་འདུག